 Odra
Czym jest odra?
Odra jest chorobą zakaźną, jedną z najbardziej zakaźnych chorób wirusowych wieku dziecięcego. Wywołuje ją wirus z rodziny paramyksowirusów, czyli jednoniciowy wirus RNA – wirus odry.
Do zakażenia wirusem dochodzi drogą kropelkową. Okres inkubacji wynosi od 8 do 12 dni, średnio 10 dni. Wirus dostaje się do organizmu przez nosogardło, zakażając komórki nabłonka oddechowego, a następnie przenika do krwi i namnaża się. Po namnożeniu z powrotem przenika do błon śluzowych dróg oddechowych, spojówek oraz skóry.
Chory zakaża na 2 dni przed wystąpieniem objawów choroby i 4 dni po ustąpieniu wysypki. Prze-bycie tej choroby daje odporność na całe życie.
Odra jest jedną z najbardziej zakaźnych chorób wirusowych (zakaźność ok. 95%). Rocznie zapada na nią na całym świecie 40 milionów osób, z których 120 tysięcy umiera. Do większości zachorowań dochodzi przed 15. rokiem życia, ale zachorować może każdy, kto nie przeszedł odry i nie został zaszczepiony.
Odra objawy
Przebieg odry można podzielić na cztery etapy: wylęgania, nieżytowy, wysypkowy oraz zdrowienia.
Okres wylęgania przebiega zwykle bezobjawowo i trwa od 8 do 12 dni.
Okres nieżytowy trwa zwykle 2–3 dni. Pojawia się wtedy gorączka powyżej 39 stopni Celsjusza, nieżyt gardła, zapalenie spojówek, kaszel, łzawienie i światłowstręt. Pod koniec okresu nieżytowego, na 2–3 dni przed pojawieniem się wysypki występuje patognomoniczny objaw odry, czyli plamki Koplika. Są to białawe przebarwienia na błonie śluzowej policzków.
Okres wysypkowy zaczyna się około 14 dni od zakażenia. Trwa on przeciętnie 2–3 dni. Pojawiającej się wtedy wysypce towarzyszy wysoka gorączka (nawet 40 stopni Celsjusza), a stan pacjenta ulega pogorszeniu. Niekiedy może pojawić się duszność, przyspieszone tętno, sinica. Ponadto pacjent będzie senny, apatyczny. Wysypka najpierw lokuje się na twarzy oraz za uszami, by następnie przejść na szyję, górną część klatki piersiowej, stopniowo obejmując cały tułów, nogi i ręce. Wygląd i charakter wysypki zmienia się w czasie. Najpierw pojawiają się niewielkie ciemnoróżowe plamki, których liczba szybko wzrasta. Następnie plamki uwypuklają się, przyjmując charakter grudkowy. Wraz z ich rozrostem zaczynają się ze sobą zlewać, obejmując niemal całą powierzchnię skóry pacjenta, pozostawiając między sobą jedynie małe pasma niezajętej skóry, co tworzy złudzenie tzw. lamparciej skóry. Wysypka zanika w takiej samej kolejności, w jakiej się pojawiła.
Po okresie wysypkowym następuje okres zdrowienia. Wysypka blednie, temperatura ciała wraca do normy, a kaszel ustępuje. Proces zdrowienia trwa przeciętnie kilka dni.
Jak wygląda odra u dziecka, a jak u dorosłych?
Odra w przypadku pacjentów młodszych i starszych objawia się w zasadzie tak samo. Odra u dorosłych może jednak przebiegać o wiele ciężej, a same objawy mogą być dużo bardziej nasilone niż w przypadku dzieci.
Szczepienie na odrę
Dzieciom w pierwszych miesiącach życia odporność przekazywana jest przez matkę, ale starsze dzieci należy szczepić zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień ochronnych. Szczepionka przeciw odrze jest składową szczepionki tzw. MMR, czyli przeciwko odrze, śwince i różyczce. Szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce są obowiązkowe (finansowane z budżetu Ministra Zdrowia) dla dzieci w schemacie szczepienia:
• podstawowego w 13.–15. miesiącu życia,
• uzupełniającego w 6. roku życia.
Dzieciom pomiędzy 7. a 9. rokiem życia podanie drugiej dawki szczepionki będzie sukcesywnie wyrównywane poprzez szczepienie w 10. roku życia.
Odra leczenie
Zdiagnozowana odra może być leczona zarówno w domu, jak i w szpitalu. Decyzje tę podejmuje lekarz w zależności od ciężkości przebiegu choroby.
Leczenie ma jedynie charakter objawowy, a leczenie samej odry nie istnieje. W terapii skupiamy się na łagodzeniu występujących objawów, podając leki przeciwgorączkowe i dużą ilość płynów oraz zapewniając choremu warunki do odpoczynku.
Powikłania odry
Powikłania odry występują przede wszystkim u nieszczepionych najmłodszych. Mogą wystąpić za-palenie płuc, ucha środkowego czy krtani, jednak najpoważniejsze są powikłania neurologiczne, ta-kie jak zapalenie mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenie rdzenia kręgowego lub nerwów czaszkowych.
GRUPA MEDIA INFORMACYJNE & ADAM NAWARA |
